Profilaktyka nowotworowa
Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego
Rodzaje raka prostaty:
Rak gruczołowy jest najczęstszym rodzajem zmian nowotworowych prostaty stanowiący około 95% przypadków. Jest to adenokarcinom, który rozwija się w komórkach gruczołowych prostaty.
Nowotwory drobnokomórkowe (small-cell carcinoma) i nowotwory neuroendokrynne są mniej częstymi rodzajami nowotworów prostaty. Te rzadsze rodzaje nowotworów mogą występować w połączeniu z rakiem gruczołowym, tworząc mieszaną strukturę nowotworową.
Różnicowanie między tymi różnymi rodzajami nowotworów prostaty jest ważne, ponieważ wpływa na planowanie leczenia.
Czynniki ryzyka zachorowania na raka prostaty
Wiek: prawdopodobieństwo zachorowania na raka prostaty wzrasta wraz z wiekiem, a szczyt zachorowań występuje w wieku około 65-70 lat.
Obciążenie rodzinne: ryzyko jest dwukrotnie większe, jeżeli chorował krewny I stopnia
Obciążenia genetyczne: większe prawdopodobieństwo zachorowań występuje w przypadku mutacji w genach BRCA1 i BRCA2 oraz w zespolą Lyncha.
Ryzyko zachorowania na raka prostaty zwiększają także inne czynniki:
Dieta: Spożycie produktów bogatotłuszczowych jest czynnikiem ryzyka, podczas gdy spożywanie produktów zawierających karotenoidy, takich jak owoce i warzywa, może zmniejszać ryzyko raka prostaty.
Otyłość: Otyłość jest kolejnym czynnikiem ryzyka rozwoju raka prostaty.
Aktywność fizyczna: Zwiększona aktywność fizyczna może działać ochronnie i ograniczać ryzyko zachorowania na raka prostaty.
Wczesne wykrywanie (badania przesiewowe) raka prostaty:
- Badanie poziomu PSA (Prostate Specific Antigen): Norma wynosi < 4,0 ng/mL, ale nawet u 10% osób z poziomem PSA w granicach normy może wystąpić rak prostaty.
- Oznaczanie „wolnego” PSA (fPSA): Stosunek fPSA do PSA całkowitego powinien wynosić więcej niż 25%, a wartość poniżej 10% wskazuje na zwiększone ryzyko raka prostaty.
- Badanie przez odbyt (per rectum): Pozwala na ocenę wielkości, konsystencji i budowy gruczołu krokowego.
- tomografia komputerowa (TK) lub badanie rezonansem magnetycznym (MRI): To badanie uważa się za dokładne w ocenie miejscowej raka prostaty.
- Ultrasonografia przezodbytnicza (TRUS): Najbardziej miarodajne badanie, umożliwiające ocenę prostaty.
Co powinno nas zaniepokoić? Objawy raka prostaty:
- Dłuższe oddawanie moczu
- Częstsze oddawanie moczu
- Słabszy strumień moczu
- Niepełne opróżnienie pęcherza moczowego
- Uczucie parcia na mocz
- Potrzeba nocnego oddawania moczu (nycturia)
- Ból przy oddawaniu moczu
- Ból podbrzusza
- Krwiomocz (krew w moczu)
- Bolesność krocza
Konsultacja lekarska: Ważne jest zauważenie, że niektóre z tych objawów mogą być również związane z innymi schorzeniami, dlatego ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w przypadku ich wystąpienia, aby postawić właściwą diagnozę i przeprowadzić dalsze badania.
