Nowotwory tarczycy
Tarczyca jest gruczołem wydzielania wewnętrznego (czyli produkującym hormony) zlokalizowanym na szyi. W obrębie tarczycy często dochodzi do powstania zmian guzkowych, które są częste, można je znaleźć nawet u połowy populacji. Na szczęście większość tych guzków ma charakter łagodny, a zaledwie 1-2% z nich ma charakter złośliwy.
Rak tarczycy – rodzaje
- Brodawkowaty – o najczęściej występujący rak tarczycy. Zazwyczaj rozwija się wolno, ale zdarza się, że z upływem czasu choroba przyśpiesza i jej przebieg jest dynamiczny. Stanowi 50-60 proc. wszystkich raków tarczycy, a atakuje między 10. a 60. rokiem życia.
-
- Pęcherzykowy – występuje w różnym wieku, także u ludzi bardzo młodych. Ten typ nowotworu stanowi 20-30 proc. wszystkich raków tarczycy i częściej rozwija się u kobiet po 40. roku życia.
- Rdzeniasty – ten typ nowotworu tarczycy występuje rodzinnie (15 proc. przypadków). Choroba rozwija się najczęściej u osób po 45. roku życia, ale przy obciążeniu rodzinnym może się ujawnić przed 35. rokiem życia.
-
- Anaplastyczny – to niezwykle złośliwa forma raka tarczycy. Rozwija się bardzo szybko. Nowotwór ten atakuje najczęściej ludzi starszych i stanowi około 5-10 proc. wszystkich raków tarczycy.
- Innego pochodzenia Chłoniaki i Mięsaki
Rak tarczycy stanowi około 4% wszystkich nowotworów złośliwych kobiet. Jest on najczęściej występującym nowotworem złośliwym gruczołów wydzielania wewnętrznego. Na raka tarczycy kobiety chorują od 3 do 5 razy częściej niż mężczyźni
Czynniki ryzyka rozwoju nowotworów tarczycy
- Ilość jodu w diecie
- Podłoże dziedziczne
- płeć żeńska i wiek (< 20. Roku życia lub > 50. Roku życia.)
- narażenie okolicy szyi na promieniowanie jonizujące
- ekstremalne spożycie jodu
- występowanie rodzinne mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej (FAP)
- zespoły: Pendreda, Cowden, Gardnera oraz rodzinna polipowatość gruczolakowata
- mutacja punktowa protogenu RET (rak rdzeniasty tarczycy).
Jakie objawy powinny zaniepokoić?
Objawy raka tarczycy są generalnie niecharakterystyczne i trudno je odróżnić od innych chorób tarczycy. Szczególnie niepokojące powinno być:
-
- powiększenie węzłów chłonnych szyi,
- wyczuwalny guz,
- szybki wzrost długoletniego wola,
- duszność,
- chrypka oraz zaburzenia połykania.
Samobadanie
Aby wykonać badanie w warunkach domowych, wystarczy lusterko i szklanka wody.
- Stań przed lustrem w taki sposób, aby dokładnie widzieć przednią część szyi
- Odchyl lekko głowę do tyłu i wyciągnij szyję ku górze
- Weź do ust łyk wody.
W momencie przełykania należy uważnie obserwować szyję w lusterku, nie opuszczając głowy. Poruszający się przełyk ułatwi zauważenie guzków lub wszelkich niesymetrycznych zmian. Możesz powtórzyć obserwację, ponownie biorąc łyk wody do ust.
Warto również wykonać badanie palpacyjne tarczycy
- Ułóż obie ręce na szyi.
- Delikatnie dotykając, spróbuj wyczuć obecność ewentualnych guzków
- Oceń, czy tarczyca jest obolała oraz sprawdź, czy jest twarda czy miękka.
Regularne badanie jest ważne dla naszego zdrowia i może pomóc w identyfikacji guzków lub niesymetrycznych zmian, które mogą wykryć chorobę. Badania w warunkach nie zastępuje wizyty u lekarza. Jeśli podczas samobadania wykryjesz coś niepokojącego – skontaktuj się niezwłocznie z lekarzem Endokrynologiem.
Badanie USG tarczycy, jak przebiega?
Badanie USG stosowane jest w diagnostyce chorób tarczycy. Pozwala na ogólną ocenę gruczołu, lekarz uzyskuje informacje o wielkości i objętości, charakterystyki miąższu (jednorodność, echogeniczność) tarczycy. Badania to nie wymaga żadnego wcześniejszego przygotowania, nie trzeba być na czczo i można je wykonać o dowolnej porze dnia. Badanie jest bezinwazyjne, bezbolesne i trwa od kilku do kilkunastu minut. Przed badaniem należy zdjąć z szyi biżuterię. Lekarz rozpoczyna badanie od nałożenia żelu na głowicę USG. Następnie dociska głowicę aparatu do badanego obszaru ciała. Wyniki badania są dostępne od razu. Nie ma możliwości uzyskania opisu badania z uwagi na przesiewowy charakter naszych badań. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości badana otrzymuje wydruk z obrazem zmian.